Ανοικτό Υλικό Δήλωση Αρχών 1.0
Το ανοικτό υλικό είναι υλικό του οποίου ο σχεδιασμός είναι δημοσίως διαθέσιμος έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να μελετήσει, μετατρέψει, διανείμει, κατασκευάσει και πουλήσει το σχεδιασμό ή το υλικό με βάση αυτόν τον σχεδιασμό. Το πηγαίο του υλικού, ο σχεδιασμός με τον οποίο δημιουργήθηκε, είναι διαθέσιμος σε προτιμώμενη μορφή για να γίνονται μετατροπές σε αυτό. Ιδανικά, το ανοικτό υλικό χρησιμοποιεί προσιτά εξαρτήματα και υλικά, τυποποιημένες διαδικασίες, ανοικτές υποδομές, χωρίς περιορισμούς περιεχόμενο και ανοικτού κώδικα εργαλεία σχεδιασμού για να μεγιστοποιήσει την ικανότητα του καθενός για να δημιουργούν και να κάνουν χρήση του υλικού. Το ανοικτό υλικό δίδει στους ανθρώπους την ελευθερία να ελέγχουν την τεχνολογία τους διαμοιράζοντας ταυτόχρονα γνώση και ενθαρρύνοντας το εμπόριο δια μέσου της ανοικτής ανταλλαγής των σχεδιασμών.
Ορισμός 1.0 για το Ανοικτό Υλικό
Το προ-Σχέδιο Ορισμού 1.0 για το ΑΥ είναι βασισμένο στον Ορισμό του Ανοικτού Κώδικα(Open Source Definition) για το Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα και το προ-Σχέδιο ορισμού 0.5 για το ΑΥ, το οποίο δημιουργήθηκε από τον Bruce Perens και τους Debian προγραμματιστές καθ’ ομοίωση με τις Debian Οδηγίες για το Ελεύθερο Λογισμικό(Debian Free Software Guidelines). Τα βίντεο και τα κείμενα του workshop για το Ανοικτό Υλικό, τα οποία ξεκίνησαν τον παρακάτω ορισμό, είναι διαθέσιμα εδώ
Εισαγωγή
Με τον όρο Ανοικτό Υλικό αναφερόμαστε στα απτά αντικείμενα – μηχανές, συσκευές, ή οτιδήποτε φυσικά αντικείμενα – των οποίων ο σχεδιασμός έχει απελευθερωθεί στο κοινό με τέτοιον τρόπο ώστε, οποιοσδήποτε να μπορεί δημιουργήσει, μετατρέψει, διανείμει και να κάνει χρήση αυτών. Αυτός ο ορισμός προορίζεται να βοηθήσει στην παροχή οδηγιών για την ανάπτυξη και την εκτίμηση των αδειών για το Ανοικτό Υλικό.
Το Υλικό είναι διαφορετικό από το Λογισμικό στο σημείο όπου οι φυσικοί πόροι πρέπει πάντα να δεσμεύονται για τη δημιουργία φυσικών αγαθών. Αντίστοιχα, φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες που παράγουν αντικείμενα («προϊόντα») υπό την άδεια ΑΥ, δεσμεύονται να καταστήσουν σαφές πως τέτοια προϊόντα δεν κατασκευάζονται, πωλούνται, εγγυώνται ή καθ’ οποιονδήποτε άλλο τρόπο κυρώνονται από τον αρχικό σχεδιαστή κι επίσης ότι δεν κάνουν χρήση κανενός εμπορικού σήματος που είναι ιδιοκτησία του αρχικού σχεδιαστή. Οι όροι του Ανοικτού Υλικού πρέπει συμμορφώνονται με τα ακόλουθα κριτήρια:
1. Τεκμηρίωση
Το Υλικό πρέπει να εκδίδεται με τεκμηρίωση που περιλαμβάνει τα αρχεία σχεδιασμού και θα πρέπει να επιτρέπεται η μετατροπή και διανομή τους. Όπου η τεκμηρίωση δεν περιλαμβάνεται μαζί με το φυσικό προϊόν, θα πρέπει να δημοσιεύονται ευρέως οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να αποκτηθεί αυτή η τεκμηρίωση με εύλογο κόστος κι όχι μεγαλύτερο από αυτό της αναπαραγωγής (πχ εκτύπωσης), κατά προτίμηση η μεταφόρτωσή τους μέσω Διαδικτύου χωρίς χρέωση. Η τεκμηρίωση πρέπει να περιλαμβάνει τα αρχεία σχεδιασμού σε μορφή που ευνοεί τις αλλαγές, για παράδειγμα την εγγενή μορφή αρχείου ενός προγράμματος CAD. Σκοπίμως ασαφή αρχεία σχεδίου δεν επιτρέπονται. Ενδιάμεσες φόρμες ανάλογες με τον εκτελέσιμο κώδικα υπολογιστή – όπως έτοιμα, εκτυπωμένα έργα τέχνης από ένα πρόγραμμα CAD – δεν επιτρέπονται ως υποκατάστατα. Η άδεια μπορεί να απαιτεί ότι τα αρχεία σχεδιασμού παρέχονται σε πλήρως-τεκμηριωμένη, ανοικτή μορφή.
2. Σκοπός
Η τεκμηρίωση για το υλικό πρέπει σαφώς να περιγράφει τι μέρος του σχεδίου, αν όχι όλο, εκδίδεται υπό αυτή την άδεια.
3. Απαραίτητο Λογισμικό
Αν το αδειοδοτημένο σχέδιο απαιτεί λογισμικό, ενσωματωμένο ή άλλο, για να λειτουργήσει κατάλληλα και να εκπληρώσει τις ουσιαστικές του λειτουργίες, τότε το η άδεια μπορεί να απαιτεί μια από τις παρακάτω συνθήκες :
α) Οι διεπαφές είναι ικανοποιητικά τεκμηριωμένες έτσι ώστε μπορεί, σε λογικά πλαίσια, να θεωρηθούν απλές στο να γράψεις λογισμικό ανοικτού κώδικα που επιτρέπει στη συσκευή να λειτουργεί κανονικά και να εκπληρεί τις βασικές της λειτουργίες. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να εμπεριέχει τη χρήση λεπτομερών σχεδίων σημάτων συγχρονισμού ή ψευδοκώδικα για να παρουσιάσει ευκρινώς τη διεπαφή σε λειτουργία.
β) Το απαραίτητο λογισμικό εκδίδεται υπό της Πρωτοβουλίας Ανοικτού Κώδικα (OSI) εγκεκριμένης, ανοικτού κώδικα άδεια.
4. Παράγωγα έργα
Η άδεια θα επιτρέπει μετατροπές και παράγωγα έργα και θα τα επιτρέπει να διανέμονται υπό τους ίδιους όρους της άδειας του αρχικού έργου. Η άδεια θα επιτρέπει στην κατασκευή, πώληση, διανομή και χρήση των προϊόντων που δημιουργήθηκαν από τα αρχεία σχεδιασμού, τα ίδια τα αρχεία και τα παράγωγά αυτών.
5. Ελεύθερη αναδιανομή
Η άδεια δε θα απαγορεύει οποιοδήποτε φορέα από το να πωλεί ή να δίδει ελεύθερα την τεκμηρίωση του έργου. Η άδεια δεν απαιτεί δικαιώματα ή άλλη αμοιβή για τέτοια πώληση. Η άδεια δεν απαιτεί κάποιο δικαίωμα η αμοιβή σχετικά με την πώληση παράγωγων έργων.
6. Απόδοση Μνείας
Η άδεια μπορεί να απαιτεί παράγωγα τεκμηρίωσης και πνευματικά δικαιώματα σχετιζόμενα με τις συσκευές, για να αποδίδουν μνεία στους αδειοδότες όταν διανέμουν αρχεία σχεδιασμού, ολοκληρωμένα προϊόντα ή/και παράγωγά αυτών. Η άδεια μπορεί να απαιτεί ότι αυτή η πληροφορία να είναι προσβάσιμη στον τελικό χρήστη, που κάνει χρήση της συσκευής κανονικά, αλλά δε θα ορίζει μια προκαθορισμένη μορφή προβολής της. Η άδεια μπορεί να απαιτεί τα παράγωγα έργα να φέρουν διαφορετικό όνομα ή νούμερο έκδοση από το αρχικό σχέδιο.
7. Καμία Διάκριση εις βάρος Φυσικών Προσώπων ή Ομάδες Φυσικών Προσώπων
Η άδεια δεν πρέπει να διακρίνει εις βάρος οποιουδήποτε φυσικού προσώπου ή ομάδας φυσικών προσώπων.
8. Καμία Διάκριση εις βάρος Πεδίων Έρευνας
Η άδεια δεν πρέπει να απαγορεύει κάποιον από το να κάνει χρήση του έργου (συμπεριλαμβανομένου κατασκευασμένου υλικού) σε ένα συγκεκριμένο πεδίο έρευνας. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να απαγορεύει το υλικό από το να χρησιμοποιείται σε μια επιχείρηση, ή από το να χρησιμοποιείται σε πυρηνική έρευνα.
9. Διανομή της Άδειας
Τα δικαιώματα που εκχωρούνται από την άδεια πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους εκείνους των οποίων τα έργα αναδιανέμονται χωρίς την ανάγκη εκτέλεσης μιας επιπλέον άδειας από αυτούς.
10. Η Άδεια δεν πρέπει να είναι συγκεκριμένη σε ένα προϊόν
Τα δικαιώματα που εκχωρούνται από την άδεια δεν πρέπει να εξαρτώνται από το αδειοδοτημένο έργο όντας μέρος ενός συγκεκριμένου προϊόντος. Αν ένα μέρος αφαιρεθεί από ένα έργο και χρησιμοποιείται ή διανέμεται στο πλαίσιο των όρων της άδειας, όλα τα μέρη των οποίων το έργο αναδιανέμεται, θα πρέπει να έχει τα ίδια δικαιώματα με αυτά που εκχωρήθηκαν στο αρχικό έργο.
11. Η Άδεια δεν πρέπει να απαγορεύει άλλο Υλικό ή Λογισμικό
Η άδεια δεν πρέπει να θέτει περιορισμούς σε άλλα αντικείμενα τα οποία περιλαμβάνονται στην άδεια αλλά δεν παράγονται από αυτήν. Για παράδειγμα, η άδεια δεν πρέπει να επιμείνει ότι όλο το άλλο υλικό που πωλείται με το αδειοδοτημένο αντικείμενο να είναι ανοικτού κώδικα, ούτε ότι μόνο ανοικτού κώδικα λογισμικό να χρησιμοποιείται εξωτερικά στη συσκευή.
12. Η Άδεια πρέπει να είναι Τεχνολογικά-Ουδέτερη
Καμία πρόβλεψη της άδειας μπορεί να στηρίζεται σε κάθε μεμονωμένη τεχνολογία, συγκεκριμένο ανταλλακτικό ή εξάρτημα, υλικό ή στυλ διεπαφής ή χρήσης αυτών.
Επίλογος
Οι υπογράφοντες αυτού του ορισμού για το Ανοικτό Υλικό αναγνωρίζουν ότι το κίνημα ανοικτού κώδικα αντιπροσωπεύει μόνο ένα δρόμο διαμοιρασμού πληροφορίας. Ενθαρρύνουμε και υποστηρίζουμε κάθε μορφή ανοικτή και συνεργασίας, ανεξαρτήτως αν ταιριάζουν σε αυτόν τον ορισμό ή όχι.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.